Beslenme ve Diyet

Beslenme ve Diyet Bölümü Nedir?

Beslenme ve diyet bölümü; bireylerin sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazanmasını destekleyen, hastalıkların önlenmesi ve mevcut sağlık sorunlarının beslenme temelli tedavisini sağlayan uzmanlık alanıdır. Yaş, cinsiyet, yaşam tarzı, sağlık durumu ve hedeflere göre kişiye özel beslenme programları hazırlanır. Diyabet, obezite, kalp-damar hastalıkları ve sindirim sorunları gibi beslenme ile ilişkili birçok rahatsızlığın yönetiminde önemli bir rol oynar.

Hamilelik, emzirme, çocukluk ve yaşlılık gibi özel dönemlerde de bireyin ihtiyaçlarına yönelik bilimsel temelli çözümler sunulur. Vücut kitle indeksi (VKİ), metabolizma hızı ölçümü ve kan testleri gibi yöntemlerle kişiye özgü beslenme planları hazırlanarak yaşam kalitesinin artırılması hedeflenir.

Beslenme ve Diyet Neye Bakar?

Beslenme ve diyet birimi, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazandırılmasından kronik hastalıkların yönetimine kadar geniş bir yelpazede hizmet sunar. Her bireyin sağlık durumunu, metabolizmasını ve yaşam koşullarını analiz ederek bilimsel temellere dayanan bir beslenme modeli oluşturur.

Beslenme ve Diyet Bölümünün İlgilendiği Başlıca Alanlar

• Sağlıklı beslenme alışkanlıklarının kazandırılması
• Obezite ve kilo yönetimi
• Diyabet (şeker hastalığı) beslenmesi
• Kalp-damar hastalıklarında beslenme
• Yüksek tansiyon (hipertansiyon) beslenmesi
• Sindirim sistemi hastalıklarında diyet (gastrit, reflü, IBS, çölyak vb.)
• Böbrek hastalıklarında beslenme
• Kanser tedavisinde beslenme desteği
• Çocuk ve ergen beslenmesi
• Gebelik ve emzirme döneminde beslenme
• Sporcu beslenmesi
• Yeme bozukluklarında diyet tedavisi
• Alerji ve gıda intoleranslarında beslenme
• Malnütrisyon (yetersiz beslenme) tedavisi
• Yaşlılık döneminde beslenme
• Cerrahi öncesi ve sonrası beslenme desteği
• Bağışıklığı güçlendiren beslenme programları

Beslenme ve Diyet Bölümünde Tanı ve Yapılan Testler

Bireyin beslenme ihtiyacını anlamak için çok yönlü değerlendirmeler yapılır. Bu değerlendirmeler, sağlıklı bir beslenme planının temelini oluşturur.

Uygulanan Test ve Değerlendirmeler

• Vücut Kompozisyon Analizi: Yağ, kas ve su oranlarının belirlenmesi
• Biyokimyasal Kan Testleri: Kan şekeri, kolesterol, trigliserid, vitamin ve mineral düzeyleri
• Vitamin ve Mineral Analizleri: D vitamini, B12, demir, çinko, magnezyum vb.
• Metabolizma Hızı Ölçümü (BMR): Günlük enerji ihtiyacının belirlenmesi
• Gıda İntolerans ve Alerji Testleri
• Mikrobiyota Analizi: Bağırsak florasının değerlendirilmesi
• İnsülin Direnci Testi (HOMA-IR)
• Laktat ve ketojenik metabolizma testleri
• İdrar analizleri
• Oksidatif stres ve antioksidan kapasite testleri

Beslenme ve Diyet Bölümünde Tedavi ve Uygulanan Yöntemler

Beslenme tedavisi; bireyin sağlık durumu, yaşam tarzı ve hedefleri dikkate alınarak kişiye özel olarak planlanır. Amaç, sürdürülebilir ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırmaktır.

1. Tıbbi Beslenme Tedavisi (TBT)

Diyabet, hipertansiyon, obezite, kalp-damar ve böbrek hastalıkları gibi kronik hastalıklarda bireye özgü beslenme modelleri uygulanır.

2. Kilo Yönetimi Programları

• Kilo verme
• Kilo alma
• Kilo koruma
  Programlar bilimsel yöntemler ve kişiye özel makro–mikro besin dengesi ile hazırlanır.

3. Metabolik Hastalıklara Yönelik Diyetler

İnsülin direnci, metabolik sendrom gibi durumlara yönelik kontrollü karbonhidrat, protein ve yağ dengesine dayalı beslenme düzenleri oluşturulur.

4. Gıda İntolerans ve Alerjiye Yönelik Beslenme

Laktoz, gluten veya diğer besin alerjilerinde eliminasyon diyetleri planlanır.

5. Sindirim Sistemi Hastalıklarında Beslenme

Reflü, gastrit, ülser, IBS gibi rahatsızlıklarda sindirim dostu özel programlar uygulanır.

6. Ketojenik Diyet

Epilepsi, nörolojik hastalıklar veya kilo yönetiminde kullanılan bilimsel temelli düşük karbonhidrat–yüksek yağ beslenme modelidir.

7. Sporcu Beslenmesi

Enerji, performans, toparlanma ve kas gelişimine yönelik özel planlar hazırlanır.

8. Enteral ve Parenteral Beslenme

Ağızdan beslenemeyen veya sindirim problemi yaşayan hastalarda uygulanan tüple veya damar yoluyla beslenme yöntemleridir.

9. Antioksidan Destekli Beslenme

Serbest radikal hasarını azaltmak ve bağışıklığı güçlendirmek için antioksidan açısından zengin programlar uygulanır.

10. Detoks ve Aralıklı Oruç Programları

Metabolizma dengesini destekleyen bilimsel temelli detoks ve intermittent fasting yöntemleri uygulanır.

11. Bariatrik Cerrahi Sonrası Beslenme

Mide küçültme ameliyatları sonrası iyileşme sürecine uygun beslenme planları hazırlanır.

Kişiye Özel Beslenme Planı Nasıl Oluşturulur?

Kişiye özel plan; sağlık durumu, metabolizma hızı, yaşam tarzı, fiziksel aktivite ve hedefler doğrultusunda hazırlanır. Günlük kalori ihtiyacı belirlenir, makro–mikro besin dengesi sağlanır ve sürdürülebilir bir beslenme modeli oluşturulur.

Öğün Planlaması ve Porsiyon Kontrolü

Ana ve ara öğünler bireyin metabolizmasına göre düzenlenir. Dengeli, düzenli ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırılır.

Beslenme Eğitimi

Bireye:

• Doğru besin seçimi
• Etiket okuma
• Sağlıklı pişirme yöntemleri
• Porsiyon kontrolü
  gibi konularda eğitim verilir.

Özel Durumlara Yönelik Beslenme Programları

• Gebelik–emzirme döneminde beslenme
• Sporcu beslenmesi
• Çocuk ve yaşlı beslenmesi
  gibi durumlarda özel ihtiyaçlara göre programlar hazırlanır.

Davranış Değişikliği Terapisi

Yanlış beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi, duygusal ve kontrolsüz yeme davranışlarının yönetilmesi için destek sağlanır.

Besin Takviyesi Önerileri

Eksik vitamin ve mineraller analiz edilerek hekim–diyetisyen iş birliğiyle uygun takviyeler planlanır.

Diyet Takip ve Danışmanlık

Bireyin ilerlemesi düzenli olarak takip edilir, gerekirse programlar güncellenir ve sürdürülebilirlik desteklenir.