Kanal Daralması Nedir?

Kanal daralması, tıptaki adıyla lomber spinal stenoz (LSS), omurilik kanalının doğuştan (konjenital) veya sonradan (edinsel) nedenlerle daralması sonucunda ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Bu daralma, omurilik, sinir kökleri ve bu yapıları besleyen damarların sıkışmasına yol açar.

Omurilik ve sinir kökleri hem doğrudan baskı nedeniyle hem de bu baskının kan dolaşımını bozması sonucu dolaylı olarak etkilenir. Özellikle fiziksel efor sırasında ihtiyaç duyulan artan kan akışı, bu daralmış kanalda gerçekleşemez. Bu da nörolojik belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur.

Kanal Daralması Hangi Bölgelerde Görülür?

Kanal daralması:

• Santral (orta) kanal bölgesinde

• Lateral recess (yan oluklarda)

• Foramen (sinir kök çıkış kanallarında)

oluşabilir. Darlık bu üç alanda tek başına veya bir arada görülebilir. Foraminal stenoz denilen durumda, sadece sinir kökleri etkilenir ve buna özgü belirtiler görülür.

Kanal Daralması Belirtileri Nelerdir?

Bel bölgesinde kanal daralması başlangıçta belirti vermeyebilir. Ancak daralma ilerledikçe ve yapılar üzerindeki baskı arttıkça aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Bel ve bacak ağrısı

• Yürürken veya ayakta dururken artan ağrı

• Eğilince veya oturunca rahatlama

• Kas güçsüzlüğü

• Uyuşma, karıncalanma

• Yorgunluk hissi

• Denge kaybı

• İleri vakalarda idrar ya da dışkı kaçırma

Bu belirtiler hastadan hastaya değişebilir ve genellikle hareketle artar, dinlenmekle azalır.

Kanal Daralmasının Nedenleri Nelerdir?

Belde kanal daralmasının başlıca nedenleri şunlardır:

• Yaşlanmaya bağlı dejeneratif değişiklikler

• Omurlar arası disklerin küçülmesi ve kabarması

• Faset eklemlerde kireçlenme ve büyüme

• Omurgayı saran bağların kalınlaşması

• Bel fıtığı

• Omur kayması (spondilolistezis)

Bu yapısal değişiklikler omurilik kanalında yer daralmasına ve sinir yapılarına baskıya neden olur. Kanal darlığı yaşla birlikte yavaş yavaş gelişebilir veya daha hızlı seyreden travmalarla tetiklenebilir.

Dar Kanalın Oluşumu Nasıl Gelişir?

Disklerin kuruyup küçülmesiyle birlikte:

• Omurgadaki bağ dokular esnekliğini kaybeder.

• Kireçlenmeler eklemlerde kabarma yapar.

• Omurilik kanalını çevreleyen yapılar içeri doğru büyüyerek sıkışıklık oluşturur.

Bu değişikliklere bazen bel fıtığı veya bel kayması gibi sorunlar da eklenebilir ve tabloyu daha da ağırlaştırır.

Dar Kanal Belirtileri Nasıl Ortaya Çıkar?

Bazı hastalarda muayene sırasında belirti görülmeyebilir. Özellikle hasta dinlenmişse ağrı veya başka bir belirti olmayabilir. Bu nedenle doktorlar, hastayı yürüttükten sonra tekrar muayene etmeyi tercih edebilir.

• Geriye eğilme (ekstansiyon) hareketi şikayetleri artırır.

• Öne eğilme (fleksiyon) ise genellikle şikayetleri azaltır.

Hastalar genellikle çömelince ya da eğilince rahatladıklarını ifade eder. Bu tipik bir dar kanal belirtisidir.

Bel Fıtığı ve Bel Kayması ile Kanal Daralması Arasındaki Farklar

Kanal genişliği ile bulguların şiddeti doğrudan ilişkilidir. Aynı düzeyde bir fıtık veya kayma:

• Normal genişlikte kanala sahip kişilerde belirti oluşturmayabilir.

• Dar kanala sahip kişilerde ise şiddetli belirtilerle kendini gösterebilir.

Bu durumun nedeni, dar kanal nedeniyle sinirlerin hareket alanının azalması ve koruyucu beyin omurilik sıvısının (BOS) kaybıdır. Dolayısıyla dar kanal, bulguların hem erken hem de daha yoğun şekilde ortaya çıkmasına neden olur.

Dar Kanal Nasıl Teşhis Edilir?

Dar kanal tanısı konulurken şu yöntemler kullanılır:

• Fizik muayene: Özellikle hareketle değişen belirtiler değerlendirilir.

• Görüntüleme yöntemleri:

  • Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR)

  • Bilgisayarlı Tomografi (BT)

  • Röntgen

Bu yöntemlerle omurga kanalı, sinir yapıları, omurlar arası diskler ve BOS (beyin omurilik sıvısı) detaylı olarak incelenir.

Kanal Daralması Hangi Hastalıklarla Karıştırılabilir?

Kanal daralması bazen damar tıkanıklığı (VK) gibi hastalıklarla karıştırılabilir. Bu nedenle:

• Ayak ve bacak nabızlarının mutlaka kontrol edilmesi gerekir.

• Kalp ve damar muayeneleri de ihmal edilmemelidir.

Ayırıcı tanı, doğru tedaviye ulaşmak için kritik öneme sahiptir.

Sonuç: Kanal Daralmasında Erken Teşhis ve Doğru Değerlendirme Önemlidir

Belde kanal daralması, yaşla birlikte gelişebilen ve hareket kısıtlılığına, ağrıya, hatta yaşam kalitesinde düşüşe neden olabilen ciddi bir durumdur. Ancak erken teşhis ve doğru yöntemlerle tedavi edilmesi mümkündür.

Eğer sizde de yukarıdaki belirtiler varsa bir beyin ve sinir cerrahisi (nöroşirürji) uzmanına başvurmanız önerilir.