Kalça, Diz ve Omuz Protezleri ile Sağlıklı Hareket Sağlıklı Yaşam

Omuz Protezi Ameliyatı Nedir?

Omuz protezi ameliyatı, omuz eklemindeki ağrıyı geçirmek, eklemdeki hareketliliği yeniden sağlamak, gücünü ve işlevini geri kazandırmak için, diğer tedavi yöntemlerinden fayda sağlanamadığı durumlarda yapılan bir cerrahi işlemdir. Genellikle ilk uygulanan tedavi yöntemleri ilaç tedavisi, eklem içi iğne tedavileri ve fizik tedavidir. Omuz protezi ameliyatı, gerekli görüldüğü takdirde uygulanır.

Omuz Protezi Tedavisi Kimlere ve Hangi Durumlarda Uygulanır?

Omuz protezi tedavisi, omuz ekleminin kireçlendiği durumlarda, romatizmal hastalıklarda, avasküler nekroz hastalığında ve hem iyi hem de kötü huylu tümörlerin meydana geldiği durumlarda uygulanabilir.

• Omuz ekleminin artrozu (kireçlenmesi)
• Omuz ekleminin ilerleyici harabiyeti ile seyreden romatizmal hastalıklar
• Humerus başının beslenmesinin ve yapısının bozulduğu avasküler nekroz
• Kırık tedavisinin ve iyileşmesinin ameliyatsız veya plak vida ile mümkün olmadığı yaşlı hastalardaki parçalı omuz kırıkları
• İyi huylu ve kötü huylu tümörler
• Ciddi düzeyde omuz liflerinin yırtılması sonucu gelişen kireçlenme, ağrı ve fonksiyon bozuklukları

Omuz protezi ameliyatı, ilerleyici omuz eklem hastalıklarında ve diğer tedavi yöntemlerinin etkili olmadığı durumlarda hem ağrıyı hafifletmek hem de hareket kabiliyetini geri kazandırmak için etkili bir yöntemdir. Ancak ameliyat kararı, yalnızca detaylı tetkikler ve uzman görüşü sonrasında verilmelidir.  Eğer siz de omuz ağrısı, hareket kısıtlılığı ya da eklem işlev bozukluğuyla mücadele ediyorsanız, geç kalmadan bir ortopedi ve travmatoloji uzmanına başvurun.

Omuz Protezi Çeşitleri Nelerdir? 

Omuz protezi gereken hastalarda omuzun durumuna göre farklı protez çeşitleri bulunmaktadır. Tüm omuz protez çeşitleri temel olarak bir baş ve başın oturduğu yuvadan oluşmaktadır.  Ancak tasarım ve çalışma prensipleri farklıdır. Bu protezler yarım omuz protezi, total omuz protezi ve ters omuz protezi olarak sıralanabilmektedir. Hangi hastaya hangi protez yönteminin uygulanacağına hekim muayene ve tetkikler sonrasında karar vermektedir.

Yarım Omuz Protezi

Bu protez tipinde omuz ekleminin yarısı değiştirilmektedir. Glenoid denilen eklem yuvasına protez parçası yerleştirilmez. Humerus kemiğinin kanal kısmına yerleştirilen sap kısmının üzerine metal baş takılmaktadır. Bu metal baş, hastanın doğal eklem yuvasına oturarak çok parçalı humerus üst uç kırıklarının tedavisinde tercih edilmektedir.

Tam Omuz Protezi

Bu omuz protezinde, eklem yuvasına plastik polietilen soket (yuva), protez ameliyatlarında kullanılan özel bir yapıştırıcı ile (çimento) kemiğe tutturulmaktadır. Alt tarafta ise humerus (üst kol) kemiği kanalının içine yerleştirilen sap (titanyumdan imal edilir) kısmı üzerine metal baş (krom-kobalttan imal edilir) yerleştirilmektedir. Bu protezin yapılması için hastanın omuz eklemini saran liflerin (rotator manşet) sağlam olması ve işlev görmesi gerekmektedir.

Ters Omuz Protezi

Normal omuz ekleminde humerus üst ucundaki top gibi olan baş kısım hafif çukur olan yuvaya oturtulmaktadır. Omuz eklemini çevreleyen tendonlar, hem eklemi sabitlemekte hem de hareket etmesine yardımcı olmaktadır. Ancak bazen tendonlar ciddi şekilde hasar görerek yırtılır veya işlev göremez hale gelir. Bu gibi durumlarda klasik tam omuz protezinde kullanılan protezi yerinde tutacak ve/veya hareket ettirecek tendonlar olmadığından, omuz işlev görmeyecektir.

Total kalça protezi hangi hastalıklarda kullanılır?

Esas olarak orta yaştan sonra yapılan bir ameliyattır. Bu ameliyat için üst sınır bir yaş yoktur. Endikasyonuna göre de kemik gelişimini tamamlamış veya tamamlamak üzere olan herkese uygulanabilir. Özellikle gelişimsel kalça displazisi denilen kalça çıkığı veya avasküler nekroz denilen femur başının kanlanma problemlerinde 20-40 yaş arası gençlerde kesin çözüm üreten, sonuçları çok iyi olan, ağrı-topallama-kısalık giderici bir ameliyattır.

Genel olarak; kireçlenme, kalça çıkığı ve büyüme plağı kayması gibi çocukluk çağı hastalık sekelleri, romatizmal hastalıklar, iltihap sekelleri, tümörler, ileri yaş kalça kırıkları ile kanlanma problemi sonrası kemik nekrozları kalça protezinin uygulandığı hastalık gruplarıdır. Bu hastalıkları bulunan kişiler ameliyat dışı tedavilerden fayda görmediyse veya fayda görmeyeceği öngörülüyorsa kalça protezi ameliyatı için adaylardır.

Kalça protezi ameliyatı nasıl yapılır?

• Hastanın aktif bir enfeksiyonu yoksa( idrar yolu, boğaz veya diş enfeksiyonu gibi) ameliyat hazırlıkları için kan örnekleri alınır ve anestezi hekimine danışılır.
• Herhangi bir engel çıkmaz ise ameliyat günü veya ameliyattan 1 gün önce hasta hastaneye yatırılır.
• Şeker ve tansiyon hastalıkları bu ameliyata engel değildir. Fakat kontrol altında olmalıdır.
• Sigara enfeksiyon riskini arttıracağı için önerilmez.
• Ameliyat genel anestezi denilen narkoz altında veya belden uyuşturularak hasta uyanık iken yapılabilir.
• Ameliyat için kalçadan yapılan 10-20 cm ‘lik bir cilt kesisi cerrahın tercihine göre kullanılır.
• Hasarlı kemikler çıkarılıp yerine protezler konduktan sonra; kapsül, kas, fasya, cilt altı dokular ve cilt dikilir.
• Ameliyat sonrası hasta servisteki yatağına çıkar.
• Ameliyat sonrası ortalama 4-6 saat sonra hastaların ağızdan normal beslenmesine izin verilir.
• Hemen ameliyat akşamı veya ameliyatın ertesi günü hastalar destekle yürütülür.
• Hastalar bu dönemde varis çorabı ve yürüteç kullanmak zorundadır.
• Yara pansumanı 2 günde 1 kez yapılır.

Diz protezi nedir?

Diz protezi, aşınmış ve yıpranmış diz ekleminin özel alaşım metaller ve sıkıştırılmış özel plastik implanttan oluşan özel bir yüzey kaplama tekniğidir. Diz protezi ameliyatında hedef; bozulmuş eklem yüzeyleri arasında teması keserek; ağrı çekmeyen,istediği kadar yol yürüyebilen ve merdiven inip çıkabilen bir eklemi elde etmektir.

Diz protezi hangi hastalıklarda uygulanır?

Diz protezi ileri eklem aşınması olan hastalarda uygulanmaktadır. Kıkırdak aşınması halk arasında kireçlenme olarak bilinen rahatsızlıktır. Birçok insan kireçlenmeyi çaydanlıktaki kireçlenme gibi bir durum sanmaktadır. Kemiklerin uçları sert, pürüzsüz ve parlak bir doku olan kıkırdak ile kaplıdır. Yaş almayla, enfeksiyonla, travmayla, romatizmal hastalıklarla kıkırdak dokuda aşınma yaşanabilmektedir. Kıkırdak yapının aşınması veya yıpranması ile birlikte kemiklerin birbirine sürtmesi kireçlenme olarak tanımlanmaktadır.

Eklem aşınmasının birçok nedeni bulunmaktadır.

• Diz protezi uygulanan hastaların çoğunda sebep; eklemde bozulma sebebi bilinmeyen primer diz aşınması veya yıpranmasıdır.
• Romatoid artrit gibi romatizmaya bağlı geçirilmiş rahatsızlıklarda diz protezi uygulanabilir.
• Eklemi bozan geçirilmiş kırıklar
• Geçirilmiş enfeksiyonlara bağlı eklemin bozulmasıyla ortaya çıkan kıkırdak aşınmalarında diz protezi tedavisi uygulanabilmektedir.
• Dizde bulunan kıkırdağın aşınmasının yarattığı ağrı, hareket kısıtlılığı, sürtünme, dizden ses gelmesi, yürüme zorluğu gibi sorunlarda uygulanan diğer tedavilerle (fizik tedavi, eklem içi enjeksiyon, PRP, kök hücre) sonuç alınmayan hastalarda diz protezi uygulanabilir.

Diz protezi ameliyatı nasıl yapılır?

• Diz protezi ameliyatı açık cerrahi yöntemle yapılmaktadır.
• Açık cerrahi yöntemle yapılan diz protezi ameliyatında ilk olarak bozulmuş, aşınmış ve yıpranmış eklem yüzeyleri temizlenir.
• Diz protezi ameliyatı diş kaplamasına benzetmek mümkündür. Diz protezi ameliyatında diz kapağı çıkartılmamaktadır. Kemiklerin uçlarındaki alanlar çıkartılarak diş kaplamasındaki gibi kemiğin üzerine protez konur.
• Diz protezi ameliyatı sırasında bozulmuş yüzeylerin arasına bariyer konulması gerekmektedir. Diz protezi bu görevi görür.
• Dizin eskisi gibi görev görmesi için üstteki femur denilen uyluk kemiği ile alttaki tibia denilen kaval kemiği üzerine yerleştirilmektedir. Her iki kemik uçlarına yerleştirilen protez sayesinde kemik teması kesilerek ağrı ortadan kalkmaktadır.
• Diz protezi ameliyatlarında açık cerrahinin haricinde başka bir yöntem uygulanmamaktadır. Robotik olarak gerçekleştirilen diz protezi ameliyatları da açık cerrahi yöntemle gerçekleştirilmektedir.
• Ameliyattan sonra diz bölgesinde 7-12 cm. boyutunda bir yara izi kalmaktadır kalır.